Guterres İsrail ve Hamas'a Gazze savaşına son vermeleri çağrısında bulundu

Gazze'deki durumun “her geçen gün daha da kötüleşmesi” üzerine BM Genel Sekreteri António Guterres 30 Nisan'da yaptığı açıklamada, yoğun müzakereler yürüten İsrail ve Hamas liderlerine bir ateşkes anlaşmasına varmaları çağrısında bulundu.

New York'ta gazetecilere konuşan Guterres, “Gazze halkının iyiliği için, İsrail'deki rehineler ve ailelerinin iyiliği için, bölgenin ve tüm dünyanın iyiliği için, İsrail Hükümeti ve Hamas liderliğini şimdi bir anlaşmaya varmaya kuvvetle teşvik ediyorum” dedi.

Guterres, bir anlaşmaya varılmaması halinde “savaşın hem Gazze'de hem de bölge genelinde tüm sonuçlarıyla birlikte katlanarak kötüleşeceği” endişesini dile getirdi.

Refah tırmanışını önleyin 

Mevcut çatışmaların fitilini ateşleyen Hamas liderliğindeki İsrail'e yönelik acımasız saldırıların üzerinden yaklaşık yedi ay geçti.

Son haftalarda Gazze'nin güneyindeki Refah bölgesine hava saldırıları düzenlendi. 1.2 milyondan fazla insan gıda, tıbbi bakım ve diğer hizmetlere sınırlı erişimle yaşama tutunmaya çalışıyor ve gidecek güvenli bir yerleri yok.

Guterres buraya yapılacak bir askeri saldırının “dayanılmaz bir tırmanış olacağını, binlerce sivilin daha ölmesine ve yüz binlercesinin kaçmak zorunda kalmasına neden olacağını” vurguladı. Guterres böyle bir saldırının, Gazze'deki Filistinliler üzerinde yıkıcı bir etki yaratacaği gibi, işgal altındaki Batı Şeria'da ve daha geniş bölgede ciddi yansımaları olacağını kaydetti.

Guterres, “Güvenlik Konseyi'nin tüm üyeleri ve diğer pek çok hükümet böyle bir operasyona karşı olduklarını açıkça ifade etmişlerdir. İsrail üzerinde nüfuzu olan herkesi bunu önlemek için ellerinden gelen her şeyi yapmaya çağırıyorum” dedi.

'İnsan eliyle yaratılan kıtlık' önlensin

Gazze'nin kuzeyinde savunmasız insanların halihazırda açlık ve hastalıktan öldüğünü belirten Guterres uluslararası toplumu “tamamen önlenebilir insan kaynaklı bir kıtlığı önlemek için mümkün olan her şeyi yapmaya” çağırdı.

BM Genel Sekreteri aşamalı olarak ilerleme kaydedilmiş olsa da, Aşdod Limanı ve Ürdün'den yardım getirilebilmesi için İsrail ile kuzey Gazze arasında iki geçiş noktasının açılması da dâhil olmak üzere acilen çok daha fazlasına ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

Güvenlik eksikliğinin Gazze'de yardım dağıtımının önündeki en büyük engellerden biri olduğunu ifade eden Guterres, insani yardım konvoyları, tesisleri ve personelinin yanı sıra ihtiyaç sahiplerinin de “hedef olmaması gerektiğini” vurguladı.

“Yardımların hava ve deniz yoluyla ulaştırılmasını memnuniyetle karşılıyoruz, ancak kara yollarının yoğun bir şekilde kullanılmasının alternatifi yok,” dedi ve İsrail'i BM'nin Filistin yardım kuruluşu UNRWA da dâhil olmak üzere Gazze'ye güvenli, hızlı ve engelsiz insani yardım erişimine izin vermeye ve bunu kolaylaştırmaya çağırdı.

Sağlık sistemi 'çöktü'

Guterres ayrıca savaşın, hastanelerin ve sağlık merkezlerinin üçte ikisinin hizmet dışı kaldığı ve kalanların çoğunun da ciddi şekilde hasar gördüğü yerleşim bölgesindeki sağlık sistemini nasıl “çökerttiğine” de değindi.

“Bazı hastaneler artık mezarlıklara benziyor” diyen Guterres, El Şifa ve Nasır hastaneleri de dahil olmak üzere çeşitli yerlerde toplu mezarların bulunduğuna dair haberler üzerine derin bir endişe duyduğunu dile getirdi.

Toplu mezarlar ve hesap verebilirlik

Genel Sekreter, sadece Nasır Hastanesi'nde 390'dan fazla cesedin çıkarıldığının bildirildiğini ve “bu toplu mezarların birçoğunun etrafında, gömülenlerin bazılarının yasadışı bir şekilde öldürüldüğüne dair ciddi iddialar da dahil olmak üzere, birbiriyle çelişen anlatılar var” olduğunu söyledi.

Guterres, yüzlerce Filistinlinin hangi koşullar altında hayatlarını kaybettiklerini, gömüldüklerini ya da yeniden gömüldüklerini kesin olarak tespit edebilmek için bağımsız uluslararası adli tıp araştırmacılarının bu alanlara derhal erişimine izin verilmesinin zorunlu olduğunu söyledi.

“Ölenlerin ve kayıpların ailelerinin neler olduğunu bilmeye, dünyanın da yaşanmış olabilecek uluslararası hukuk ihlalleri konusunda hesap sormaya hakkı var” dedi.

UNRWA

Genel Sekreter sözlerini UNRWA'ya ve onun Gazze, Batı Şeria, Ürdün, Suriye ve Lübnan'daki milyonlarca Filistinliyi destekleyen “yeri doldurulamaz ve vazgeçilmez çalışmalarına” dikkat çekerek tamamladı.

“UNRWA'nın bölgedeki varlığı bir umut ve istikrar kaynağıdır. Eğitim, sağlık ve diğer hizmetleri çaresiz topluluklara normallik, güvenlik ve istikrar duygusu sağlamaktadır” dedi.

Ajans kısa bir süre önce Gazze'deki insani krizin aşılması ve şiddetin arttığı Batı Şeria'daki ihtiyaçların karşılanması için 1.2 milyar dolar yardım çağrısında bulunmuştu.

UNRWA büyük ölçüde bağışçılarından gelen katkıyla çalışıyor ve İsrail'in 7 Ekim saldırılarına 12 personelin karıştığı iddialarının ardından 16 ülke bu yılın başlarında katkılarını durdurmuştu. BM, ajansın insani tarafsızlık ilkesini sağlama çabalarını gözden geçirmek üzere bağımsız bir organ atadı.

Fransa'nın eski Dışişleri Bakanı Catherine Colonna başkanlığındaki heyet kısa süre önce yayınladığı raporda “[UNRWA'da] yürürlükte olan kurallar dizisi, mekanizmalar ve prosedürlerin BM sistemi içinde en ayrıntılı olanları olduğu” tespitinde bulundu.

Raporda yer alan tavsiyelerin hayata geçirilmesi için bir eylem planı hazırlandığını belirten Guterres, bağışçılara, ev sahibi ülkelere ve personele işbirliği çağrısında bulundu.

Desteği artırın

Bu arada, UNRWA'ya katkılarını askıya alan ülkelerin çoğu katkılarına yeniden başladı ve Genel Sekreter “diğerlerinin de katılacağı konusunda iyimseriz” dedi. Ayrıca, bazı BM Üye Devletleri ajansa ilk kez bağışta bulunurken, özel bağışçılar da destek sağlıyor.

Ancak fon açığı devam ettiği için Genel Sekreter, Üye Devletleri ve donörleri ajansın çalışmalarının devam etmesini sağlamak için cömertçe bağışta bulunmaya çağırdı.

Guterres, İsrailliler, Filistinliler ve daha geniş bölge için barış ve güvenliğe giden tek sürdürülebilir yol olan iki devletli çözüme yönelik umudumuzu ve katkılarımızı yeniden teyit etmenin tam zamanıdır" diyerek sözlerine son verdi.