COP28 fosil yakıtlardan 'uzaklaşma' çağrısıyla sona erdi; Guterres aşamalı sonlandırmanın kaçınılmaz olduğunu söyledi

Dubai'de düzenlenen COP28'e katılan ülkeler çarşamba günü erken saatlerde "fosil yakıtlardan uzaklaşmaya" yönelik bir yol haritasını onayladılar - bu bir BM iklim konferansı için bir ilk - ancak anlaşma yine de uzun süredir talep edilen petrol, kömür ve gazın "aşamalı olarak kullanımının sonlandırılması" çağrısının gerisinde kaldı.

Sonuç belgesinin kabul edilmesine tepki gösteren BM Genel Sekreteri António Guterres, iklim değişikliğine dünyanın en büyük katkısı olan bu yakıtlardan söz edilmesinin, bu konunun tartışılmasının engellendiği uzun yılların ardından geldiğini söyledi.

Fosil yakıtlar döneminin adalet ve hakkaniyetle sona ermesi gerektiğini vurguladı.

"COP28 metninde fosil yakıtların aşamalı olarak kullanımının sonlandırılmasına açık bir şekilde atıfta bulunulmasına karşı çıkanlara şunu söylemek istiyorum: Beğenseler de beğenmeseler de fosil yakıtların ortadan kalkması kaçınılmaz.  Umalım da çok geç kalınmasın" diye ekledi.

Her yıl düzenlenen BM iklim konferansının sonuncusu 30 Kasım'dan bu yana Birleşik Arap Emirlikleri'nin en büyük şehri olan Dubai'de devam ediyor.

COP28'in salı günü sona ermesi planlanıyordu, ancak iklim savunucuları ile iklimden etkilenen ve küçük ada ülkelerini bazı büyük ülkelerle karşı karşıya getiren ana anlaşmazlık noktası olan petrol, gaz ve kömür gibi gezegeni ısıtan fosil yakıtların "aşamalı olarak azaltılması" veya "aşamalı olarak kullanımının sonladırılması" çağrısının sonuçta yer alıp almayacağı konusunda gece boyunca süren yoğun müzakereler konferansı fazla mesaiye zorladı.

'Bilim net'

Guterres yaptığı açıklamada, 2015 Paris Anlaşması'nda belirlenen temel hedeflerden biri olan küresel ısınmanın 1,5°C ile sınırlandırılmasının "tüm fosil yakıtların kullanımı sonlandırılmadan mümkün olamayacağı" konusunda bilimin net olduğunu ve bunun giderek büyüyen ve çeşitlenen bir ülkeler koalisyonu tarafından kabul edildiğini söyledi.

COP28'deki müzakereciler ayrıca 2030 yılına kadar yenilenebilir enerji kapasitesinin üç katına çıkarılması ve enerji verimliliğinin iki katına çıkarılması taahhütleri üzerinde anlaşmaya varmış ve uyum ve finansman konularında ilerleme kaydetmiş bulunuyor.

Genel Sekretere göre, mali taahhütler çok sınırlı olsa da Kayıp ve Zarar Fonunun faaliyete geçirilmesi de dahil olmak üzere uyum ve finansmanla ilgili başka ilerlemeler de kaydedildi.

Ancak BM Genel Sekreteri, krizin ön saflarında yer alanlara iklim adaleti sağlamak için çok daha fazlasına ihtiyaç olduğunu vurguladı ve "Pek çok savunmasız ülke borç içinde boğuluyor ve yükselen denizlerde boğulma riski altında. Uyum, kayıp ve zarar ve uluslararası finansal mimaride reform da dahil olmak üzere finansmanda bir artış zamanıdır" dedi.

Dünyanın "gecikmeleri, kararsızlığı ya da yarım önlemleri" kaldıramayacağını söyleyen Genel Sekreter, "çok taraflılığın insanlığın en iyi umudu olmaya devam ettiğini” vurguladı.

Guterres, "İklim krizinin ölçeğine uygun gerçek, pratik ve anlamlı iklim çözümleri etrafında bir araya gelmek elzemdir", dedi.