BM Genel Sekreteri "Güveni yeniden sağlayalım. Umut için ilham kaynağı olalım"

BM Genel Kurulu’nun 76’ıncı oturumunda Dünya Liderleri ve büyükelçilerine seslenen Guterres iklim politikası, toplumsal cinsiyet eşitliği ve zengin ile yoksul arasındaki uçurumun kapanması konularında daha çok eylem çağrısı yaptı

Guterres “Şimdi bizim zamanımız. Bir dönüşüm anı. Çok-taraflılığın ateşleneceği bir devir. İhtimaller çağı. Güveni yeniden sağlayalım. Umut için ilham kaynağı olalım. Ve hemen şimdi başlayalım” ifadelerini kullandı.      

COVID-19 ahlaki krizi

Covid-19 salgınından iklim krizine, Afganistan, Etiyopya, Yemen ve diğer ülkelerdeki krizlerden insan hakları ihlallerine, bilime yönelik saldırılardan aşı dağıtımındaki eşitsizliklere kadar birçok konuya değinen Guterres, "Dünyanın bazı yerlerinde son kullanma tarihi geçmiş, kullanılmamış Covid-19 aşılarını çöpte görüyoruz. Bazı ülkelerde aşı bolluğu, diğerlerinde boş raflar" diye konuştu.

Guterres, bir tarafta bilim ve insan becerisiyle rekor sürede aşının bulunduğunu bir tarafta ise siyasi irade eksikliği, bencillik ve güvensizlik ile bu zaferin eksik kaldığını söyledi.

BM Genel Sekreteri zengin ülkelerin çoğunluğunun aşılanıp Afrikalıların yüzde 90’dan fazlasının hala ilk dozunu bekliyor olmasını dünyanın ahlaki vaziyetinin delili ve korkunç bir durum olduğunu söyledi.

Temel değerler tehdit altında

Pandemi ve iklim krizi derin kırılganlıkları ortaya çıkartsa da ülkelerin dayanışmadan kaçıp kendilerini “yıkımın çıkmaz sokağı”na yönlendirdiklerini ifade eden Guterres  insanların sadece hükümetlerine olan güvenlerini değil insan hakları, herkes için onurlu bir yaşam, eşitlik, adalet ve dayanışma gibi BM değerlerine de inançlarını kaybetme riski altında olduklarını söyledi.

Öncelikle Afganistan, Myanmar, Suriye, Libya ve Yemen'deki krizlerin yanı sıra İsrail ve Filistin'deki çıkmazların çözümü ile barış ve güvenliğin sağlanması gerektiğini ifade eden Genel Sekreter jeopolitik bölünmelerin uluslararası iş birliğini baltaladığını ve Güvenlik Konseyinin gerekli kararları alma kapasitesini kısıtladığnı vurguladı.

İklim krizi

BM Genel Sekreteri konuşmasında 31 Ekim tarihinde Glasgow’da yapılacak COP26 BM İklim Konferansının başarıyla sonuçlanmasının gerekliliğine işaret etti.

Guterres ülkelerin 2050 yılı sonuna kadar karbon tarafsızlığının sağlanması taahhüdü de arasında olmak üzere iklim ile ilgili kilit konular olan azaltım, finansman ve uyum alanlarında daha çok çaba göstermeleri gerektiğini belirtti.  

Genel Sekreter “Her Üye Ülkeye mesajım şu: İlk hareketi başkalarından beklemeyin. Kendi üzerinize düşeni yapın” dedi ve ülkeleri karbonu vergilendirerek, fosil yakıtların sübvansiyonunu sonlandırarak ve yeni kömür yakıtlı termik santral kurmayarak yeşil ekonomiye geçmeye çağırdı.

Guterres “Bu gezegenimiz için acil bir durum. Hala ağırlıklı olarak kömüre bağlı ülkeler ile onların dönüşümünü sağlayacak finansal ve teknik kaynaklara sahip ülkeler arasında yeni dayanışma koalisyonlarına ihtiyacımız var. Harekete geçme fırsatımız ve yükümlülüğümüz var” diye konuştu.

BM Genel Sekreteri 2022 yılının ortasında Dünya nüfusunun yüzde 70’inin aşılanmasının planlandığı küresel bir aşı planının gerekliliğinin altını çizdi ve “zengin ile fakir arasındaki uçurumu kapatmanın ilk adımı pandemiyi herkes için heryerde sona erdirmektir. Kaybedecek zamanımız yok” diye konuştu.

Toplumsal cinsiyet eşitliği için cesur adımlar

BM Genel Sekreteri pandeminin “dünyanın en uzun süreli adaletsizliği” olarak nitelendirdiği kadın ve erkek arasındaki güç dengesizliğini daha da ortaya koyup artırdığını söyledi.

Guterres “Toplumsal cinsiyet eşitsizliğini kapatmak sadece kadınlar ve kız çocukları için bir adalet sorunu değildir. Aynı zamanda insanlık için ezber bozan bir gelişme sağlayacaktır” dedi.

Genel Sekreter “Kadınların eşitliği aslında bir güç sorunudur. Çağımızın en zorlu sorunlarını çözebilmek için erkek-baskın dünyamızı acilen dönüştürmeli ve güç dengesini değiştirmeliyiz” diye konuştu.

Guterres konuşmasında kadın haklarının insan hakları olduğunu vurguladı ve pandemi sonrası ekonomik iyileşme planlanının özellikle bakım ekonomisinde büyük çaplı yatırımlar dahil olmak üzere kadınlar üzerine yoğunlaşması gerektiğinin altını çizdi.

Dijital teknolojinin getirdiği tehlikeler

Dijital platformlar ile ilgili de konuşan Guterres, "Karşılaştığımız en büyük tehlikelerden biri de artan dijital platformlar, verilerin kullanımı ve kötüye kullanılması. Her birimiz hakkında geniş bir bilgi kütüphanesi oluşuyor ama o kütüphanenin anahtarları biz de değil " dedi.

Verilerin ne amaçla kimler tarafından toplandığının bilinmediğine ve davranış biçimlerinin metalaştırılıp satıldığına dikkati çeken Genel Sekreter, dijital platformlarda veri toplanmasına ilişkin yasal çerçeveler belirlenmesi çağrısı yaptı.

Nesiller arası uçurumun kapanması

Guterres, şu an alınan kararların gençlere ve gelecek nesillere miras kalacağını bu nedenle genç nesillerle olan uçurumun kapanması gerektiğini de kaydetti.

Gençlere de masada yer verilmesi gerektiğini vurgulayan Guterres, gelecek nesillerin kendi geleceklerini tasarlayabilmesi için Gelecek Nesiller Özel Temsilcisi atayacağını ve yeni bir BM Gençlik Ofisi kuracağını açıkladı.