DSÖ: COVID-19 kanser, diyabet, yüksek tansiyon gibi bulaşıcı olmayan hastalıklar için alınan hizmetleri etkiledi

Mexico City’de Ulusal Kanser Enstitüsünde kanser tedavisi gören kadınlar.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) araştırmasına göre yer yıl 40 milyon insanın ölmesine neden olan kanser, diyabet, yüksek tansiyon ve diğer bulaşıcı olmayan hastalıklara (BOH) yönelik hizmetler COVID-19 ile savaştan çok etkilendi.

DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus konuyla ilgili yaptığı açıklamada araştırmanın sonuçlarının ülkelerden bir süredir gelen bilgileri doğruladığını söyledi.

Dr. Tedros “Kanser, kalp damar hastalıkları ve diyabet gibi hastalıklar için tedaviye ihtiyacı olan insanlar COVID-19 pandemisi başladığından bu yana ihtiyaçları olan sağlık hizmeti ve ilaçlara erişemiyorlar. Ülkelerin COVID-19 ile savaşırken de bulaşıcı olmayan hastalıklar için gerekli hizmetlerin verilmesini sağlamak adına yenilikçi yollar bulmaları hayati önem taşıyor” diye konuştu.

Araştırma için DSÖ Mayıs ayında 3 hafta boyunca 155 ülkeyi kapsayan anket yaptı. Sonuçlara göre etki küresel de olsa, gelir düzeyi düşük ülkeler durumdan en çok etkilenenler oldu. Anketi cevaplayan ülkelerin yarısı yüksek tansiyon ve diyabet ile ilgili komplikasyonların tedavisini kısmen veya tamamen durdururken, yüzde 42’sinde kanser tedavileri, yüzde 31’inde ise kalp damar ile ilgili acil durumların tedavisi etkilendi. Ülkelerin üçte ikisinde ise rehabilitasyon hizmetleri kesintiye uğradı.

Dr. Tedros bu sonuçlarla ilgili olarak “COVID-19 yanıtı bulaşıcı olmayan hastalıklarla yaşayan insanların sağlık hizmetlerini içermelidir” dedi ve BOH’ların başlıca nedeninin tütün olduğunu hatırlattı.

Bu arada yüzde 94 ile şaşırtıcı sayıda ülkede BOH bölümlerinde çalışan sağlık bakanlığı personelinin COVID-19’la mücadeleyi desteklemek üzere kısmen veya tamamen görev yerlerinin değiştirildiği bildirildi.

Ülkelerin yarısından fazlasında meme ve rahim ağzı kanseri için yapılan tarama kampanyaları ertelendi.

Pandeminin başında bu tür hizmetlerin ertelenmesi DSÖ’nün tavsiyeleri doğrultusunda olsa da kesintiler ile ilgili bildirilen başlıca nedenler randevuların iptal edilmesi, toplu taşım olanaklarının azalması, sağlık personelinin görev yerlerinin değiştirilmesi nedeniyle yeterli sağlık personeli olmaması olarak bildirildi. Her ülkeden beşi ise ilaç, test malzemesi ve diğer teknolojik eksiklikler nedeniyle bu hizmetleri durdurduklarını belirtti.

Anket sonuçlarına göre dünyanın her köşesini etkileyen bu krizde bazı başarılı uygulamalar da başladı.

Yüksek risk altındaki hastaların hizmet almaya devam etmesini sağlamak için ülkelerin büyük çoğunluğu yüz yüze doktor randevusu yerine video konferans yoluyla konsültasyonların yapılması gibi alternatif yöntemlere başvurdu.

DSÖ Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Bölümü Direktörü Dr. Bente Mikkelsen COVID-19’un BOH için alınan hizmetler üzerindeki etkisinin tam olarak ne olduğunun anlaşılması için zamana ihtiyaç olduğunu kaydetti.

Dr. Mikkelsen “Ancak şu anda bildiğimiz BOH’ları olan insanların virus nedeniyle ağır hasta olmaya yatkın olmaları yanında, hastalıkları yönetmek için de pek çok insanın tedaviye erişiminin olmaması” diye konuştu.

Dr. Mikkelsen COVID-19’a hazırlılık ve müdahale ulusal planlarının bulaşıcı olmayan hastalıklarla yaşayan insanlara verilen hizmetlerin yenilikçi yöntemlerle aksamamasını da içermesinin önemini vurguladı ve “Daha iyisini inşa etmeye hazır olmalıyız – gelecekte koşullar ne olursa olsun BOH’ları önlemek, teşhis etmek ve tedavisini sağlamak için sağlık hizmetlerini güçlendirmeliyiz” diye konuştu.

DSÖ 1 Haziran itibarıyla Dünya çapında 6 milyon COVID-19 vakası olduğunu ve 370 bin kişinin virüs nedeniyle hayatını kaybettiğini açıklamıştı.