BM COVID-19 sonrası “yeşil iyileşmede” bisikletlerin rolünü değerlendiriyor

Fotoğraf: UNIC Ankara, 2018 Dünya Çevre Gününde bisikletliler 15 Temmuz Şehitler Köprüsünü geçmek üzere hazırlanıyorlar. 

COVID-19 sonrası iyileşmede bisiklet bir çözüm olabilir mi? Birleşmiş Milletler’e üye Avrupa ülkeleri bu konuyu ele almak ve COVID-19 sonrası dönemde ulaşımı daha çevreye duyarlı, sağlıklı ve sürdürülebilir yapmanın yollarını araştırmak üzere bir görev gücü oluşturdu.

Avrupa ve Dünya’nın geri kalanında çok sayıda ülke sokağa çıkma yasaklarını kaldırmaya başlamışken, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) ulaşım sektörü işe yeniden başlarken daha etkin ve daha yeşil bir sistemin sağlanması için hem bir fırsat hem de bir gereklilik görüyor. UNECE eski alışkanlıkların yerini yeni bir “normal”in alması gerektiğini belirtiyor.

‎Sokağa çıkma yasakları sırasında şehirlerde yaşayanlar temiz hava sayesinde göğün masmavi renginin, gürültünün kesilmesiyle duydukları kuş seslerinin tadını çıkardılar. İspanya’nın Barselona kentinde hava kirliliği yüzde 62 oranında düşüş gösterdi, benzer durum Milano, Londra ve Paris gibi büyük Avrupa kentlerinde de gözlemlendi.

Kalabalık yerlere girmemek ve sosyal mesafeyi korumak isteyen insanlar yürümeyi ve bisiklet kullanmayı tercih edince toplu taşım araçlarının kullanımı da büyük oranda azaldı. Bu eğilimlere cevaben Milano, Cenevre, Brüksel ve Londra kentlerinde bisiklet yollarına yatırım yapılmasına karar verildi.

Komisyona göre kalabalıklardan kaçarken insanların özel araçlarını daha fazla kullanmaları ise ülkelerin sürdürülebilir kalkınma ve Paris İklim Anlaşması hedeflerine ulaşmalarını engelleyebilir.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Avrupa Ofisi ile UNECE tarafından başlatılan yeni görev gücü bu konuları çözmeyi ve hareketliliğin hem “yeşil” hem de daha sağlıklı olması için gerekli ilkeleri belirlemeyi amaçlıyor.

Söz konusu görev gücünde üye devletlerin yanı sıra uluslararası örgütler, sivil toplum, akademisyenler ve diğer ortaklar da olacak.

Belirlenen ilkeler UNECE’nin gelecek yıl Viyana’da yapılacak beşinci üst düzey ulaşım, sağlık ve çevre toplantısında oylamaya sunulacak.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres de pandemi sonrası iklim değişikliği ile ilgili yapılacaklar arasında fosil yakıtların sübvanse edilmesine son verilmesini istemişti.

Yaya ve bisikletlilere yatırım yapmak

Birleşmiş Milletler Çevre Programı UNEP’e göre bir kentin genellikle çoğunluğunu oluşturan yaya ve bisikletlilere yatırım yapmak hayat kurtarıcı olduğu kadar çevreyi korumaya ve yoksulluğu azaltmaya da yardımcı oluyor.

UNEP’in 2017 emisyon raporuna göre iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için sera gazı emisyonlarının küresel olarak yüzde 25 azalması gerekiyor.

Yürüyen ve bisiklete binen insanların ihtiyaçları çok önemliyken genellikle şehirlerin emisyon oranlarını düşürüp, hava kalitesini iyileştirip yol güvenliği sağlamaya olacak etkisi göz ardı edilebiliyor.

Bu konuyu ele almak amacıyla UNEP, Fia Vakfı ile birlikte yaya ve bisiklete binenlerin ihtiyaçlarına öncelik verilmesi için hükümetlerle birlikte çalışmak üzere “Yol Programını Paylaş” isimli bir girişim başlattı.

Dünya Bisiklet Günü

Dünya Bisiklet Gününe sayılı günler kaldı. BM Genel Kurulu her yıl 3 Haziran’ın 200 yıldır kullanılan bisikletin benzersizliği, uzun ömürlülüğü ve çok yönlülüğünü kutlamak üzere Dünya Bisiklet Günü olarak ilan etmişti.  Uygun fiyatlı, güvenilir ve sürdürülebilir bir ulaşım şekli olan bisiklet çevre dostu olduğu gibi, DSÖ’ye göre kalp rahatsızlığı, felç, bazı kanser türleri, şeker hastalığı ve hatta ölüm riskini bile azaltan etkileriyle biliniyor.