Suriyeli kızlar hayallerinin peşinden gitmeleri ve eğitimlerine devam etmeleri için cesaretlendiriliyor

COVID-19 salgını sırasında uzaktan eğitim, özellikle internete ve teknolojik cihazlara erişimi olmayan Suriyeli genç kızları, okulu bırakma riskiyle karşı karşıya bırakarak çocuk, erken yaşta ve zorla evlilik riskini artırdı. “Kızlar Okulda Gelecekleri Güvende” projesi Suriyeli genç kızların eğitimlerine devam etmelerini ve çocuk, erken yaşta ve zorla evliliklerin önlenmesini amaçlıyor. Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği ortaklığında yürütülen Proje, Batı Balkanlar ve Türkiye’de uygulanan, “Kadına yönelik şiddetin önlenmesi Normların Uygulanması, Zihniyetlerin Değiştirilmesi” Avrupa Birliği-UN Women bölgesel programı kapsamında destekleniyor.

Mersin’de yaşayan 345’den fazla Suriyeli anne ve baba şimdi, kızlarının okula devam etmelerinin öneminin, çocuk yaşta, erken ve zorla evliliklerle ilgili yasal mekanizmaların ve bu evlilikleri engelleme konusundaki sorumluluklarının daha fazla farkında. Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, Suriyeli kızların okulda kalmalarını desteklemek için çevrim içi ve yüz yüze eğitimler ve atölyeler düzenleyerek Suriyeli topluluklar arasında bu farkındalık girişimine liderlik ediyor.

Suriyeli anne ve babalar yasal hakları, insan hakları ve bu hakların ihlal edilmesi durumunda başvurabilecekleri  yasal mekanizmalar ve adalete erişim yolları konularında  da  bilgilendiriliyor.

"Kızlar Okulda Gelecek Güvende" projesine katılan bir anne şunları söylüyor: “Türkiye’deki Suriyeli mültecilerin hakları ve özellikle kızımın hakları konusunda daha fazla bilgi edinmek için bu girişimde yer almaya karar verdim. Bu program oldukça eğitici ve aynı zamanda çok eğlenceliydi. 18 yaşından küçük bir kızın evlenmesinin ne kadar yıkıcı olabileceğini öğrendim. Kendi haklarımın ve kızımın haklarının farkına vardım. Kızlar eğitim alırsa dünya değişir.”

Faaliyetlere katılan bir baba da programı oldukça verimli bulduğunu belirtiyor: “Yasal yaptırımlar ve kız çocuklarının erken evliliklerinin tehlikeleri konusunda çok şey öğrendim. Diğer babalarla birlikte kızların eğitiminin önemini anladık. Programın bizler ve hayatlarımız üzerinde çok olumlu bir etki bıraktığını hissediyorum.”

Proje Koordinatörü Sedagül Yavuz ise Suriyeli kız çocuklarının evliliklerinin aile çevresinden kaynaklandığını belirterek, genç kızların aileleriyle görüşmenin önemine değiniyor: “Erken evlilikler, evde ataerkil baskı hala mevcut olduğu için ortaya çıkıyor. Kızlar, ‘namuslarını’ korumak için evlenmeye ikna ediliyor ve kendilerini ayrımcılıktan korumak için aile ilişkileri kurmak amacıyla Türk erkekleriyle evleniyorlar. Ayrıca, genellikle karma eğitime karşı tavır alan babalar olduğu için programın ikinci aşamasında çocuk yaşta, erken ve zorla evlilikleri önlemek için babalarla çalışmaya devam edeceğiz.”

Bu bakımdan Dernek, programın ikinci aşaması için pandemi koşulları dahilinde hazırlık yaptı. Yavuz,  “Pandemi, mülteciler gibi hassas gruplarla iletişim konusunda artılar ve eksiler yaratıyor. Tüm faaliyetleri online olarak yaptığımız için belirli bir alana bağımlı değiliz ve bu da Mersin'de daha çok insana, daha çok babaya ulaşmamızı sağlıyor ”dedi.

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, kişisel başarı öyküleri sayesinde kızların özgüveninin yanı sıra bilime, mühendisliğe ve sanata olan ilgisini artıracak “Suriyeli kadın rol modelleri” online kampanyası aracılığıyla doğrudan Suriyeli kız çocuklarına ulaşıyor. Yavuz, “Türkiye'de yaşayan Suriyeli kız çocuklarını, kendilerine inanmaya teşvik etmek ve yalnız olmadıklarını anlatmak için ‘Kızlar Okulda Gelecekleri Güvende’ projesi kapsamında ‘rol model’ girişimimizi başlattık” diyor.

Dernek, bu girişim için üç Suriyeli kadından (Türkiye'de eğitimini tamamlamış bir inşaat mühendisi, halen gıda mühendisliği alanında eğitimine devam etmekte olan bir öğrenci ve bir resim ve heykel sanatçısı) Türkçe ve Arapça cesaret verici videolar çekmelerini istedi. Suriyeli rol modellerden  resim ve heykel sanatçısı Fatima Abdi, Suriyeli kızlara video aracılığıyla seslendi ve onları klişeleri kırmaları ve hayallerinden vazgeçmemeleri için cesaretlendirdi.

Ebeveynlerinin programa katıldığı 14 yaşındaki Jana Zaben, Fatima’nın videosunu gördü ve video onu resim yapmaya devam etmek konusunda cesaretlendi. “İlkokuldan beri resim yapmayı çok seviyorum. Boş zamanlarımda hep resim yaparım. Fatima’nın videosunu izlediğimde, ondan ve onun deneyim ve başarılarından ilham aldım. Onun videosu beni daha iyisini yapmaya ve sanata olan tutkumu sürdürmeye teşvik etti” diyor.

“Kızlara rol model olarak gerçekten iyi bir şey yaptığımı hissettim. Suriye’de üniversiteye gittim ama mezun olamadım ve ondan sonra da Türkiye’ye geldik. Okulu gerçekten bitirmek istedim. Kızlarla tanışmak ve onlara okulda kalmalarını ve ne olursa olsun hayallerinin peşinden gitmelerini söylemek istiyorum” diyor Fatima Abdi.

Yavuz, “Bu nedenle, programın bir sonraki aşamasında Suriyeli kız çocuklarını rol modellerinin hayat hikayelerini dinlemeleri ve birbirlerine ilham vermeleri için çevrimiçi bir platformda yüz yüze getirmek istiyoruz” diyor.